Ze wspomnień o pierwszych
mieszkańcach Stalowej Woli

Stalowowolanie

Stalowa Wola to niezwykłe miasto. Powstała od zera w latach 1937-39, jako największa inwestycja Centralnego Okręgu Przemysłowego. Budowano ją, od ścięcia pierwszej sosny do poświęcenia Zakładów dokładnie 26 miesięcy i 26 dni! W tym rekordowym czasie powstały Zakłady Południowe (huta stali jakościowych i fabryka zbrojeniowa), elektrownia węglowa oraz miasto dla 4 tysięcy mieszkańców.

Pierwsi stalowowolanie, którzy przybyli tu ze wszystkich stron Polski, błyskawicznie i solidnie zbudowali zakłady i osiedle, organizowali infrastrukturę społeczną i tworzyli więzi sąsiedzkie. Byli to ludzie o wysokim poziomie fachowości, odpowiedzialności i patriotyzmu. Dali tego świadectwo nie tylko swoją pracą w okresie II RP, ale także postawą podczas okupacji niemieckiej.

Czytaj całość

Kolejne okresy w dziejach miasta przynosiły nowe fale napływu (ale i odpływu) ludności. Wciąż przybywali i przybywają tu ludzie kreatywni, odpowiedzialni, uzdolnieni. To nasi przodkowie, nasi sąsiedzi, koledzy z pracy… Jak to się stało, że właśnie tu znaleźli swoje miejsce na ziemi?

O tym opowiada projekt Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli „Stalowowolanie. Kim jesteśmy” zainicjowany w 2015 roku. Zaczęło się od historii przedwojennych mieszkańców, pokazanej na wystawie, w publikacji, przypominanej na historycznym spotkaniu rodzin pionierów.

Kolejnym etapem projektu jest ten portal, który ma szerszy profil, nie ogranicza się bowiem do rodzin przedwojennych, ale otwiera miejsce, gdzie będzie można opowiedzieć o rodzinach, przybyłych tutaj także w kolejnych okresach dziejów miasta.

W ten sposób zbudujemy wspólnie historię ludzkich losów, pokażemy Stalową Wolę i jej specyfikę oczami mieszkańców. Odkryjemy niezwykłe, unikatowe historie, których nie znajdziemy w podręcznikach, opowiedziane przez ludzi związanych ze Stalową Wolą.

Nasz portal ma stać się miejscem żywej pamięci, gromadzenia cennego materiału archiwalnego, wymiany informacji między młodym a starszym pokoleniem, a także między stalowowolanami mieszkającymi w różnych miejscach kraju i świata. Jest to także platforma popularyzacji dawnego i kształtowania współczesnego etosu stalowowolanina, kreowania patriotyzmu lokalnego i poczucia dumy z przynależności do społeczności miasta.

Zapraszamy do współtworzenia strony poprzez przesyłanie swoich rodzinnych zdjęć i wspomnień, by mogły zostać opublikowane na stronie projektu i stać się dostępne dla wszystkich.

drzewo1

Znajdź osobę lub temat związany ze Stalową Wolą

Rodziny przybyłe do Stalowej Woli w latach:

Stalowa Wola powstała od zera w latach 1937-39, jako „flagowa” inwestycja Centralnego Okręgu Przemysłowego. W tym czasie zbudowano tu Zakłady Południowe (huta stali jakościowych i fabryka zbrojeniowa), elektrownię węglową oraz miasto dla 4 tysięcy mieszkańców. Pierwsi stalowowolanie, którzy błyskawicznie i solidnie zbudowali miasto i zakłady, organizowali infrastrukturę społeczną i tworzyli więzi sąsiedzkie, to byli ludzie o wysokim poziomie fachowości, odpowiedzialności i patriotyzmu. więcej

We wrześniu 1939 roku część mieszkańców była powołana do wojska. Inni, pracownicy Zakładów, uczestniczyli w ewakuacji ZP. Wojna nie spowodowała zniszczenia Stalowej Woli, ponieważ Niemcom zależało, żeby przejąć na swój użytek tutejsze supernowoczesne zakłady zbrojeniowe. Wkroczyli do miasta w połowie września 1939. W październiku 1939 r. ze wschodu z wojennej wędrówki wracali pracownicy ZP z rodzinami. więcej

W 1945 roku w Stalowej Woli nadal kwaterowały wojska radzieckie, m.in. w budynku gimnazjum. Dopiero na przełomie października i listopada 1945 roku Rosjanie opuścili Stalową Wolę, zostawiając zdewastowane kwatery. Ruch ludności był nieustanny, jedni wyjeżdżali, drudzy przybywali. W tym okresie ze Stalowej Woli wyjechało wielu tych, którzy napłynęli przed wojną lub w czasie okupacji, na ogół dobrzy fachowcy i znaczna część inteligencji – zagrożeni aresztowaniem członkowie organizacji podziemnych w większości szukali schronienia na ziemiach zachodnich, z których wyjeżdżali Niemcy. więcej

W połowie lat pięćdziesiątych zmniejszyły się wyraźnie zamówienia wojskowe. Trwały poszukiwania nowego profilu produkcyjnego dla Huty Stalowa Wola. Zaczęto wytwarzać wózki akumulatorowe i sprężarki. Wzrost liczby mieszkańców odbywał się poprzez wysoki w tym czasie przyrost naturalny i migrację ludności. Do Stalowej Woli z biegiem lat napływało coraz więcej ludzi, większość nowych mieszkańców rekrutowała się ze wsi. I tak np. w 1965 roku w Stalowej Woli osiedliło się 1125 osób, z czego aż 740 ze wsi. więcej

Lata 70. przyniosły korzystne zmiany w profilu produkcyjnym Huty. Podjęcie wytwarzania maszyn budowlanych w kooperacji z fabrykami amerykańskimi i angielskimi, stało się bodźcem do rozwoju Zakładu i miasta. W tym okresie Huta zabiegała o wykształconych ludzi i stwarzała im jak najlepsze warunki bytowe. Ze względu na dobre zarobki i stosunkowo dużą łatwość w uzyskaniu mieszkania, Stalowa Wola stawała się atrakcyjnym miastem. Na początku lat siedemdziesiątych zaznaczył się niewielki wzrost napływu ludności miejskiej. więcej

Po fali entuzjazmu spowodowanego zmianami ustrojowymi, nastąpiły problemy gospodarcze. Zmienił się charakter miasta, dotychczas czerpiącego swoje znaczenie i potencjał z Huty Stalowa Wola. Zmiany w zasadach funkcjonowania Huty i innych zakładów spowodowały zwolnienia z pracy. Część stalowowolan zakładała własną działalność gospodarczą, kwitł prywatny handel i usługi. Powstały też nowe zakłady produkcyjne, m.in. Stahlschmidt & Maiworm, Thoni Alutec, TASTA. więcej

O projekcie

drzewo4

„Stalowowolanie – kim jesteśmy” to projekt Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli, wspierany przez Prezydenta Miasta, zainicjowany w roku 2015.

Mieszkańcy Stalowej Woli, nowego ośrodka powstałego od zera w latach 1937-1939, pochodzili z całej Polski. Przyjeżdżali tu w poszukiwaniu pracy, mieszkania, dla prowadzenia działalności gospodarczej, społecznej i kulturalnej. Wnosili w życie miasta swoją aktywność, tworzyli i kształtowali klimat miasta.

Ten napływ trwa nieprzerwanie od założenia Stalowej Woli. Wciąż osiedlają się tu nowi ludzie. Każdy czas ma swoją specyfikę, każde nowe pokolenie wnosi inne wartości w życie miasta.

Kim jesteśmy my, stalowowolanie? Co nas łączy, jakie wartości wnoszone przez poprzedników są dla nas wciąż ważne? Odpowiedź na to pytanie wyłoni się ze wspomnień, zdjęć, śladów naszych przodków, które chcielibyśmy ocalić od zapomnienia.

Co już zrealizowaliśmy

Pierwszym przedsięwzięciem projektu było odkrycie i przypomnienie pierwszych mieszkańców, a zarazem twórców Stalowej Woli, poprzez pokazanie etosu tamtego pokolenia, wyrażającego się w codziennych zachowaniach, stylu życia wpojonego dzieciom i wyborach dokonywanych w sytuacjach ostatecznych.

W tym celu zrealizowane zostały następujące działania:

  1. Fotograficzna wystawa plenerowa (eksponowana od 1 kwietnia do 31 sierpnia 2015 r.) poświęcona rodzinom pierwszych mieszkańców Stalowej Woli, ze zbiorów tych rodzin, zdjęć w większości dotąd niepublikowanych.
  2. Album zawierający fotografie i wspomnienia o pionierach Stalowej Woli, przede wszystkim o „zwyczajnych ludziach” nieuwzględnianych w opracowaniach historycznych.
  3. Spotkanie rodzin pionierów stalowowolskich – pierwsze w historii miasta, wielkie spotkanie potomków pierwszych mieszkańców, którzy nie zapomnieli lub chcą wskrzesić pamięć o stalowowolskim epizodzie w życiu ich rodzin, mieszkających potem (z różnych przyczyn) w innych miejscach, ale też tych pionierskich rodzin, które do dziś nieprzerwanie związane są ze Stalową Wolą.
  4. Ustanowienie Honorowego Pierścienia Pioniera Stalowej Woli wraz z okolicznościowym certyfikatem i wręczenie go członkom rodzin pionierów.
  5. Portal internetowy, gdzie można umieszczać fotografie i wspomnienia (także w wersji audio i wideo) o dawnych mieszkańcach miasta.
Pierścień i certyfikat pioniera

Pierścień i certyfikat pioniera
Regulamin Honorowego Pierścienia Stalowej Woli

  1. Honorowy Pierścień Pioniera Stalowej Woli wraz z okolicznościowym certyfikatem przysługuje członkom rodzin pierwszych mieszkańców Stalowej Woli, którzy zamieszkali/ podjęli pracę w tym mieście przed 1 września 1939 roku.
  2. Ustanowienie i wręczenie pierwszej partii pierścieni miało miejsce podczas I Zjazdu Stalowowolan 20 czerwca 2015 r.
  3. Osoby z rodzin pionierów, które nie uczestniczyły w Zjeździe, a chciałyby otrzymać Pierścień, mogą zgłosić się do Muzeum Regionalnego w Stalowej Woli, podając nazwisko swoje i swojej rodziny, która związana była ze Stalową Wolą przed wojną.
  4. Zgłoszenia można kierować telefonicznie na nr 15 842 00 42 lub mailowo na adres btrybula@muzeum.stalowawola.pl
  5. Jeśli zgłaszający się należy do rodziny jeszcze nie odnotowanej w projekcie, powinien przekazać do Muzeum wspomnienie o pionierach (swoich rodzicach lub dziadkach) i udostępnić ich zdjęcie (przynajmniej jedno).
  6. O terminie i warunkach odbioru Pierścienia i Certyfikatu zainteresowani zostaną powiadomieni przez pracownika Muzeum.

Zobacz certyfikat pioniera
Pobierz regulamin Honorowego Pierścienia Stalowej Woli

Jak dodać swoją historię

Na portalu chcemy publikować wspomnienia o mieszkańcach Stalowej Woli, przybyłych tu w różnych okresach. Jak trafili do Stalowej Woli, czym tu się zajmowali, jak żyli?

Wspomnienia w wersji elektronicznej (pisemne – w Wordzie, nagrania audio lub wideo w plikach MP3) i skany fotografii prosimy nadsyłać na adres mailowy: zgloszenie@stalowowolanie.pl Do materiałów należy dołączyć zgłoszenie, opatrzone zgodą na publikację.

FORMULARZ ZGŁOSZENIA






Czas zamieszkania/pracy w Stalowej Woli






Dołącz pliki




drzewo6

Znani ludzie ze Stalowej Woli

drzewo7

Kontakt

STALOWOWOLANIE

Kim jesteśmy

Wydawca:
Muzeum Regionalne w Stalowej Woli
ul. Sandomierska 1
37-464 Stalowa Wola

Tel. +48 15 844 85 56
Fax +48 15 844 85 57

e-mail: muzeum@muzeum.stalowawola.pl
www.muzeum.stalowawola.pl

MOŻESZ NAM POMÓC

Rozwijaj serwis Stalowowolanie.

Posiadasz ciekawe zdjęcia archiwalne lub materiały historyczne, które dotyczą zasłużonych mieszkańców Stalowej Woli?

Zapraszamy do wypełnienia poniższego formularza, skontaktujemy się w możliwie najkrótszym czasie.

MASZ PYTANIA?




drzewo8

AKCJĘ WSPIERAJĄ

Wpisz tutaj to czego szukaj i naciśnij Enter